Stany Zjednoczone zwiększają presję militarną na Wenezuelę, przeprowadzając naloty na podejrzanych handlarzy narkotyków na Karaibach, jednocześnie rozmieszczając siły na skalę niespotykaną od czasów zimnej wojny. Ta agresywna postawa rodzi poważne pytania o to, czy Waszyngton przygotowuje się do bezpośredniej interwencji wojskowej, pomimo niejasnych przesłanek i potencjalnych konsekwencji.
Dlaczego Wenezuela? Wieczna waśń
Wenezuela od dawna stanowi geopolityczną irytację dla Stanów Zjednoczonych, zwłaszcza pod rządami przywódców socjalistycznych Hugo Chaveza i Nicolasa Maduro. Obecna administracja postrzega Wenezuelę jako źródło niestabilności ze względu na załamanie gospodarcze, represje polityczne i rzekome powiązania z handlem narkotykami. Chociaż inwazja na pełną skalę jest mało prawdopodobna, sytuacja szybko się pogarsza.
Ekspansja militarna i agresywna retoryka
Od wczesnej jesieni armia amerykańska znacznie zwiększyła swoją obecność na Karaibach, włączając tysiące żołnierzy, zaawansowane drony, myśliwce i lotniskowiec USS Gerald Ford. Nagromadzeniu towarzyszyły naloty na podejrzane łodzie narkotykowe, w wyniku których zginęło dziesiątki osób. Prezydent Trump zasygnalizował także swoją gotowość do podjęcia dalszych działań, mówiąc, że Stany Zjednoczone „już wkrótce” podejmą działania przeciwko wenezuelskim handlarzom narkotykami, potencjalnie łącznie z samym rządem.
Retoryka jeszcze się nasiliła, gdy Trump zasugerował, że przestrzeń powietrzna nad Wenezuelą została faktycznie zamknięta i podobno wezwał Maduro do rezygnacji w celu uniknięcia działań zbrojnych. Niepokojące są doniesienia, że siły amerykańskie dokonały egzekucji na osobach, które przeżyły poprzedni strajk, co budzi wątpliwości prawne dotyczące egzekucji pozasądowych.
Czy to jest legalne? Szare obszary interwencji
Legalność tych działań budzi poważne wątpliwości. Administracja Trumpa przesuwa granice władzy prezydenckiej, używając retoryki „wojny z terroryzmem”, aby usprawiedliwić ataki bez zgody Kongresu.
Handel narkotykami, choć stanowi poważny problem, nie uzasadnia automatycznie interwencji wojskowej w świetle prawa międzynarodowego. Uznanie przez administrację wenezuelskiego kartelu los Soles za organizację terrorystyczną nie legitymizuje ataków na ludność cywilną ani strajków na wenezuelskiej ziemi. Brak jasnego uzasadnienia prawnego w połączeniu z brakiem poważnego bezpośredniego zagrożenia sprawia, że eskalacja ta jest głęboko problematyczna.
Co może się wydarzyć dalej? Naloty i zmiana reżimu
Chociaż inwazja w stylu irackim jest mało prawdopodobna ze względu na ograniczenia logistyczne, prawdopodobnym scenariuszem jest ograniczona kampania powietrzna. Stany Zjednoczone mogłyby uderzyć w laboratoria narkotykowe, lotniska, a nawet wenezuelskie obiekty wojskowe. W bardziej agresywnym ujęciu możliwe są również tajne operacje, ataki dronów lub naloty sił specjalnych na Maduro i jego najbliższe otoczenie, co przypomina inwazję na Panamę w 1989 roku.
Zmiana reżimu byłaby jednak ryzykowna. Próżnia władzy może doprowadzić do wojny domowej między rywalizującymi frakcjami wojskowymi i grupami zbrojnymi, powodując kolejny masowy exodus uchodźców z Wenezueli. Wydaje się, że administracja jest świadoma tych zagrożeń, ale nadal podejmuje działania.
Szeroki obraz: priorytety USA w Wenezueli
Wenezuela jest skrzyżowaniem kilku priorytetów USA: migracji, handlu narkotykami i sprzeciwu wobec socjalizmu. Administracja Trumpa postrzega kraj jako cel symboliczny i strategiczny i jest skłonna zwiększyć presję, nawet jeśli uzasadnienia są niejasne.
Sytuacja pozostaje płynna, a dalsza eskalacja możliwa jest w zależności od tego, czy administracja zdecyduje się „wykorzystać ją, czy stracić” – rozmieszczając swoje zasoby wojskowe, zanim będą potrzebne gdzie indziej. Niepewność przypomina wydarzenia poprzedzające rosyjską inwazję na Ukrainę, gdzie nadmierne gromadzenie sił zbrojnych stworzyło nieunikniony punkt, z którego nie ma odwrotu.
Podsumowując, wzmocnienie wojsk USA w pobliżu Wenezueli to niebezpieczna gra z niejasnymi celami. Ryzyko błędnych obliczeń i niezamierzonych konsekwencji jest wysokie, a brak uzasadnienia prawnego rodzi poważne pytania dotyczące długoterminowej strategii administracji.
